نشست علمی با عنوان (واکاوی صلح در افغانستان) با شروع مذاکرات سرنوشت ساز بین الافغانی در قطر و در آستانه روز جهانی صلح، از طرف دیپارتمنت روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی موسسه تحصیلات عالی خواجه عبدلله انصاری (رح) در تاریخ 1399/6/29 برگزار گردید. برنامه با تلاوت آیات از کلام الله مجید توسط آقای احمدی آغاز گردید. سپس استاد شاداب نظری به عنوان مجری برنامه، سخنانی در باب صلح و اهمیت بنیادین آن برای جوامع مختلف، بیان نمود. سپس کارشناسان برنامه، موضوع صلح را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دادند. در ابتدای صحبت کارشناسان، استاد محمد شریف محمدی، سخنان خود را با عنوان چیستی و زمینه های صلح در افغانستان، در سه محور مطرح کردند.
الف: پیشینه تاریخی صلح در دوره جدید: وی ابراز داشت دولت افغانستان به رهبری حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان پس از سال (2010) در برهه های مختلف، خواهان ایجاد مذاکره برای صلح شده بود که در این زمینه توفیقی بدست نیاورد، ولی در زمان حکومت وحدت ملی و دوره ریاست جمهوری محمد اشرف غنی، این تلاش ها شدت یافت و سرانجام با مذاکرات فشرده و توافق صلح میان ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان، زمینه مذاکره بین الافغانی (میان دولت افغانستان وگروه طالبان) فراهم گردید.
ب: چیستی صلح. ایشان صلح را یک پدیده اجتماعی عنوان کرد که با تعدد معانی و گاهی ابهام معنایی رو به رو می باشد. ایشان با ارائه تعریف های ده گانه از صلح، چیستی صلح را مورد بررسی قرار دادند و سرانجام بر صلح همه جانبه و جامع تاکید کردند. ج-زمینه های صلح در افغانستان: استاد محمدی زمینه های صلح در افغانستان را به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم بندی نمودند. الف: در قمست زمینه های داخلی، ایشان خستگی مردم از جنگ و آمادگی افکار عمومی برای صلح، توازن قوا بین دولت و طالبان، پیدایش بدیل برای طالبان، سیاست خارجی اشرف غنی، برآورده شدن خواسته های طالبان را به عنوان بخشی از زمینه های داخلی صلح مطرح نمودند ب: در قسمت زمینه های خارجی،ایشان تغییر سیاست خارجی دولت ترامپ، انتخابات آمریکا، فشار آمریکا بر پاکستان، طالبان به عنوان شمشیر دولبه، وعده امتیاز به پاکستان و.. را به عنوان زمینه های خارجی مذاکرات صلح در افغانستان مورد بررسی قرار داد. در ادمه استاد خانم غلامی موانع داخلی صلح را در پنج محور کلی مطرح کردند و برای هر کدام از این محورها زیرمجموعه هایی را بیان نمودند:(ضعف و ناکارآمدی دولت افغانستان و کشورهای منطقه، سیاست های قومی نخبگان که نتیجه این سیاست مهاجرت و خشونت(گرایش به سوی گروه افراطی) است. بحران هویت و ستیزهای قومیتی، فقر و توسعه نیافتگی اقتصادی، فقدان اجماع ملی بین رهبران، احزاب و متنفذین قومی). برای گذار از این موانع باید تغییراتی ژرفی را هم در فرهنگ و هم در ساختار به وجود آورد که خود مستلزم زمانی طولانی است. در ادامه داکتر اسماعیل عمار، موضوع منافع متضاد بازیگران (دولت، طالبان، آمریکا روسیه) در صلح را مورد بررسی قرار دادند و محورهای منازعه را پنج محور دانستند (قدرت، منافع مالی، هویت، مشروعیت و ارزش ها). ایشان سه مساله را در مذاکرات صلح مورد تاکید قرار دادند: (خواسته، داشته و ضریب ایدئولوژیک).بنا به گفته ایشان ضریب ایدئولوژیک دولت افغانستان برای رسیدن به خواسته ها، ضعیف است و طالبان نیز یکپارچه نیستند و انواع مختلفی از طالبان را داریم. در ادامه نشست داکتر عزیزالله کاظمی موضوع صلح پایدار در افغانستان را در قالب دو نظریه (صلح سازی و صلح پروری) مطرح کردند. ایشان صلح سازی را منوط به شناخت عوامل خشونت و جنگ و مبارزه با آن عنوان نمودند و به ایجاد تغییرات در سه قلمرو اشاره کردند (باورها، رفتارها، گرایش ها و اخلاق). بنا به گفته ایشان نه جنگ ما جنگ افغانی است و نه صلح ما صلح افغانی است مهار دولت و طالبان به دست خارجی ها است. در پایان نشست نیز سوالاتی از جانب دانشجویان مطرح شد که اساتید به طور مبسوط به سوالات دانشجویان پاسخ دادند
